به نقل از «ایران اکونومیست»

در شرایط تغییرات اقلیمی، غلات اصلی را چگونه تولید کنیم؟

تاریخ انتشار: ۱۱ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۱۲۳۸۱

پژوهشگران علوم کشاورزی ایران در یک تحقیق جدید، تأثیرات تغییرات اقلیمی را بر تولید غلات اصلی مورد بررسی قرار داده و توصیه‌هایی به‌منظور بهینه‌سازی این تولیدات با توجه به وضعیت بارش و دما تحت تغییرات فوق ارائه داده‌اند.

به گزارش ایران اکونومیست، استفاده گسترده از سوخت‌های فسیلی، تغییر کاربری اراضی و افزایش جمعیت جهان و به دنبال آن گسترش روزافزون فعالیت‌های صنعتی برای تأمین نیازهای رو به افزایش بشر موجب شد تا پس از انقلاب صنعتی، به‌تدریج تغییرپذیری‌های آشکاری در اقلیم کره زمین به وجود آید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بارزترین پیامدهای تغییرات اقلیمی شامل افزایش میانگین دمای کره زمین، افزایش پدیده‌های حدّی اقلیمی مانند سیل، توفان، تگرگ، امواج گرمایی، افزایش سطح آب دریاها، ذوب شدن یخ‌های قطبی و در نتیجه افزایش فراوانی، شدت و طول دوره خشک‌سالی‌ها بوده است.

به گفته متخصصان، افزایش این رخدادها در سال‌های اخیر به دغدغه اصلی اقلیم‌شناسان و سران کشورهای جهان تبدیل‌ شده است، به‌گونه‌ای که امروزه از تغییر اقلیم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی سده بیست و یکم یاد می‌شود. اقلیم بیانگر میانگین درازمدت فراسنجه‌های هواشناسی مانند دما، رطوبت، بارندگی، نور و باد است که تغییرپذیری‌های هر یک از این فراسنجه‌ها باعث ایجاد تغییر در اقلیم می‌شوند. بنا بر یافته‌های هیئت بین‌المللی تغییر اقلیم یا IPCC، پیامدهای این پدیده بر منابع آب شامل هر دو طرف عرضه و تقاضای آن است و بایستی به هر دو سو به‌اندازه کافی توجه کرد.

در همین رابطه، پژوهشگرانی از دانشگاه تهران و دانشگاه فردوسی مشهد پژوهشی را انجام داده‌اند که در آن اثر تغییرات اقلیمی فوق‌الذکر بر تولید و عملکرد غلات عمده کشور مورد ارزیابی علمی قرار گرفته است.

آن‌ها در این تحقیق به بررسی مقدار و نحوه تولید محصولات گندم آبی و دیم، جو آبی و دیم و ذرت دانه‌ای در اقلیم و زیر اقلیم‌های کشور پرداخته‌اند. محققان فوق در این راستا از داده‌های متوسط عملکرد محصولات مورد بررسی، میانگین بارش و میانگین دما طی سال‌های ۱۳۶۱ تا ۱۳۹۴ استفاده کرده و باتوجه به اینکه محصولات غلات ۵۶ و ۷۷ درصد از سطح زیر کشت را به ترتیب در مناطق خشک و نیمه‌خشک شامل می‌شوند، تنها این محصولات را مورد مطالعه قرار داده‌اند.

نتایج این مطالعه حاکی از آن هستند که بیشترین ضریب واکنش عملکرد به بارش، به ترتیب در اقلیم و زیر اقلیم نیمه‌خشک سرد، نیمه‌خشک گرم، نیمه‌خشک معتدل، خشک سرد، خشک گرم و خشک معتدل حاصل شده که به ترتیب و در هر اقلیم، مربوط به گندم دیم، گندم آبی، گندم دیم، جو دیم، جو دیم و گندم دیم بوده است.

بنا بر گفته‌های آرش دوراندیش، دانشیار و پژوهشگر گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران و دیگر همکارانش در این تحقیق علمی، «علاوه بر موارد فوق، بیشترین ضریب واکنش عملکرد به دما نیز در اقلیم و زیر اقلیم نیمه‌خشک سرد، نیمه‌خشک گرم، نیمه‌خشک معتدل، خشک سرد، خشک گرم و خشک معتدل و به ترتیب برای گندم دیم، جو دیم، گندم آبی و گندم دیم جو دیم، گندم دیم حاصل شده است».

آن‌ها می‌گویند: «با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق و به‌منظور مدیریت کارآمد تولید و عملکرد بهتر محصولات کشاورزی در اقلیم‌ها و زیراقلیم‌های ایران، پیشنهاد می‌شود تدوین الگوی کشت جامع و تخصیص نوع کشت محصولات در هر اقلیم و زیراقلیم با درنظر گرفتن بیشترین ضریب واکنش عملکرد جهت بهره‌برداری بیشتر از محصولات ذکر شده صورت پذیرد».

در این مطالعه عنوان شده است باتوجه به آن‌که بیشترین گستره کشور دارای اقلیم خشک و نیمه‌خشک است، شایسته است سازمان جهاد کشاورزی طی تصمیم‌گیری‌های بین سازمانی، سعی کند تولیدکنندگان این منطقه‌ها را به سمت محصول‌های با عملکرد بالاتر، راهنمایی و تشویق نماید.

همچنین، دوراندیش و همکارانش معتقدند: «با توجه به عملکرد متفاوت محصول‌ها در اقلیم‌های مختلف، ضرورت دارد وزارت جهاد کشاورزی با همکاری دیگر سازمان‌ها سعی در تدوین و اجرای الگوی کشت جامع و بهینه نماید و در این الگوی کشت، به تولید محصولات با عملکرد بالا در اقلیم‌های مختلف به‌ویژه اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک اولویت بیشتری داده شود».

این یافته‌های تحقیقاتی که در صورت توجه مناسب، می‌توانند نقشی ویژه در بهبود آمادگی کشور در قبال تغییرات اقلیمی و بهبود رویکردهای مصرف آب در بخش کشاورزی داشته باشند، در نشریه «اقتصاد کشاورزی» وابسته به انجمن اقتصاد کشاورزی ایران منتشر شده‌اند.

منبع تألیف خبر: نشریه اقتصاد کشاورزی، دوره ۱۶، شماره ۲، ۱۴۰۱

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: کشاورزی ، تغییرات اقلیمی ، غلات

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: کشاورزی تغییرات اقلیمی غلات اقتصاد کشاورزی تغییرات اقلیمی اقلیم و زیر نیمه خشک گندم دیم اقلیم ها خشک سرد خشک گرم جو دیم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۱۲۳۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کشت گندم دیم و آبی در ۴۰۸ هزار هکتار اززمین‌های کشاورزی آذربایجان غربی

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان آذربایجان غربی،    رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در این همایش ضمن تقدیر از زحمات فعالان زنجیره تولید نان از مرحله داشت تا سر سفره مردم در استان، اظهارکرد : با اقداماتی از جمله اجرای الگوی کشت، اجرای کشت قراردادی و جهش تولید در دیمزارها، افزایش قابل توجه تولید گندم در برای سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ نسبت به سال زراعی گذشته در سطح کشور و استان اتفاق افتاد و آذربایجان غربی به رتبه 5 کشوری در تولید گندم ارتقا یافت.

شهبازی تصریح کرد: شرایط محیط زیستی ثابتی برای تولید گندم ضرورت دارد که در بسیاری از کشورها وجود دارد و به رشد بالاتر تولید سالانه منجر می‌شود که بر اساس آمار فائو کشور چین بالاترین رکورد تولید گندم جهان را دارد و ایران نیز در رده 17 جهان با تولید بیش از 10 میلیون تن گندم قرار گرفته است.

 سطح زیر کشت گندم دیم در سال زراعی جاری 303 هزار هکتار و گندم آبی 105 هزار هکتار است و در حال حاضرمزارع از وضعیت سبز مطلوبی برخوردارند.

وی تاکید کرد: برای دست یابی به گندم با کیفیت باید برنامه ریزی جامعی برای کنترل آفت سن غلات در طول سال داشت و در این راستا ترویج و ترغیب زارعان در امر مبارزه با سن گندم الزامی است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بر لزوم افزایش عملکرد تولید در واحد سطح و راندمان تولید و توجه ویژه به انبارداری این محصول در سیلوها، افزایش ضریب نفوذ دانش در بین زارعین و افزایش ضریب مکانیزاسیون در مزارع غلات تاکید کرد.

وی افزود : اجرای روش های به زراعی با محوریت مدیریت مصرف آب در مزرعه واصلاح الگوی کشت، جهش تولید در دیمزارها با ایجاد پایگاه های نو آوری دیم برای افزایش راندمان تولید و ترویج ارقام جدید گندم وجو برای افزایش تولید در دیمزارهای استان در جهت تحقق شعارسال با مشارکت بهره برداران در سال زراعی جاری در دستور کار قرار دارد.

برپایی نمایشگاهی از فرآورده های نان و گندم و سیاه چادر عشایری و پخت نان تازه توسط بانوان عشایری و تجلیل از زحمات فعالان زنجیره تولید نان از برنامه های جانبی این همایش بود.

شورای انقلاب فرهنگی ۱۱ مناسبت جدید را برای درج در تقویم رسمی کشور تصویب کرده که ۷ مناسبت از جمله "روز ملی گندم و نان" در ضمیمه تقویم رسمی کشور بنا بر جشن‌ها و آئین‌های شکرگزاری محصولات کشاورزی با هدف توسعه نشاط اجتماعی و احیای فرهنگ روستا است.